رســـاناي الكتريكـــــي (هـــــــــــــــــادي)
به هر ماده اي كه بتواند جريان الكتريكي را از خود عبور دهد رساناي الكتريكي يا هادي الكتريك (هدايت كننده جريان الكتريكي ) گويند مانند فلزات و به هر ماده كه نتواند جريان الكتريكي را از خود عبور دهد نارسانا يا غيرهادي گويند مانند پلاستيك ، چرم ، كاغذ وغيره
مقاومت چيست
مقاومت جسم هادي دو سري است كه در برابر عبور جريان مقاومت ميكند و ولتاژ دو سر آن متناسب با جريان عبوري از آن ميباشد
هر هادي الكتريكي در برابر عبور جريان مقداري مقاومت از خود نشان ميدهد اين مقاومت باعث ميشود كه جريان عبوري از هادي محدود شود با كم و زياد كردن مقاومت موجود در مسير يك مدار ميتوان جريان كل مدار را كنترل كرد .
مقــــــــــــــــــدار مقاومت
مقدار مقاومت هادیها بستگي به جنس هادي و طول آن وسطح مقطع آن دارد كه آن را بر حسب اهم مي سنجند L/A ρ R= که ρ نشان دهنده جنس هادی و L طول و A سطح مقطع می باشد.
نمــــــــــــــایــش مقاومت
در الكترونيك مقاومت را با حرف R (ابتداي كلمه Resistor) نمايش ميدهند. مقدار ولتاژ دو سر يك مقاومت تنها به مقدار جريان عبوري بستگي دارد. قانون اهم بيانگر اين وابستگي ميباشد:
V/R=I واحد اندازه گيري مقاومت اهم Ω ميباشدوهمچنین واحدهای بزرکتری مثل کیلواهم ومگا اهم نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
تعریـــــــف اهم
يك اهم عبارتست از مقدار مقاومتي كه اگر به دو سريك منبع ولتاژ يك ولتي وصل شود جريان يك آمپر از آن عبور كند (طبق قانون اهم)
کاربردهای مقاومت سیمی
يكي از كارهايي كه مقاومت انجام می دهد اين است كه مقداري از جريان را تبديل به گرما می کند در بعضي جاها ما عمداً براي توليد گرما از مقاومت استفاده ميكنيم مثل مقاومت تنگستن لامپ يا سيم مقاومت داري كه در سماورهاي برقي يا بخاري برقي ها استفاده ميكنيم كه به آن المنت هم می گویند.
در اين جور مواقع كه گرما كار مورد نياز ما را انجام می دهد می گوییم دستگاه انرژي الكتريكي را مصرف كرده اما هر وقت كه اين گرما را لازم نداشته باشيم می گوییم مقاومت سيم مقداري انرژي الكتريكي رو تلف كرده مثل گرمايي كه در سيمهاي انتقال انرژي (سيمهاي رابط ) توليد مي شود .
قرائـــت مقدار مقاومت
هما نطور که در شکل زیر مشاهده می کنید در مقاومتهای کر بنی با چهار رنگ مشخص شده است که عدد که رنگ اول ودوم نمایانگر عدد ورنگ سوم مشخص کننده تعداد صفر جلوی عدد ورنگ چهارم
بیانگر درصد خطا می باشد به عنوان مثال اگر مقاومتی از رنگهای قرمز –بنفش –سبز تشکیل شده باشد مقدار آن2700000 اهم یا 2.7مگا اهم است
ولتــــــــــــاژ
ولتاژ يك نيروي ذخيره شده است كه باعث به حركت در آوردن الكترونها ميشود وآن را باVنمایش میدهند وواحد آن ولت است
جـــــریان
حركت الكترونها در يك هادي (سيم) را جريان الكتريكي گويندو آن را باI نمایش می دهند وواحد آن آمپر است
قانون اهم
رابطه بين اين سه كميت مقاومت ، جريان ، ولتاژ آقای اهم کشف کرده بدین صورت
مقاومت / ولتاژ= جريان عبوري از سيم I=V/R
که اين معادله را به اين صورت ها هم می توان نوشت
جريان / ولتاژ = مقاومت R=V/I
جريان × مقاومت = ولتاژ V=R/I
در مدار الكتريكي هر چه فشار الكتريكي (ولتاژ) رو افزايش دهيم در صورت ثابت بودن مقاومت مدار جريان نيز بيشتر ميشود
مثال فرض ميكنيم كه يك مقاومت 5 اهمي داريم دوسرش رو به يك منبع ولتاژ 10 ولتي وصل كرده ايم ميخواهيم ببينينم كه چه جرياني از مقاومت عبور ميكندI=10/5 = 2 A